Bún riêu cua đồng – một món ăn dân dã, đậm đà bản sắc Việt Nam, luôn gợi nhớ về những bữa cơm quê hương ấm cúng, nơi hương vị biển cả hòa quyện cùng vị chua thanh của giấm bỗng và độ béo ngậy từ gạch cua. Món ăn này không chỉ là biểu tượng của ẩm thực miền Bắc, đặc biệt ở Hà Nội và các vùng đồng bằng sông Hồng, mà còn lan tỏa khắp ba miền nhờ sự đơn giản trong chế biến và sự phong phú về dinh dưỡng. Với nguồn nguyên liệu gần gũi như cua đồng tươi rói từ ruộng đồng, cà chua chín mọng và rau sống tươi xanh, bún riêu cua đồng mang đến sự cân bằng hoàn hảo giữa các vị chua, cay, mặn, ngọt, khiến bất kỳ ai thưởng thức cũng phải xuýt xoa khen ngợi.
Nguồn Gốc Của Món Bún Riêu Cua Đồng
Nguồn gốc của món bún riêu cua đồng có thể bắt nguồn những ngày xưa, khi người dân nước nam ta dùng những nguyên liệu sẵn có trên đồng ruộng để làm món ăn. Cua đồng – loài động vật nhỏ bé nhưng giàu gạch và thịt – được giã nhuyễn để làm nước riêu cho những nồi canh đơn sơ.
Theo thời gian, tinh túy ẩm thực dần được kết hợp với nước riêu ban đầu, từ việc hầm nhừ xương heo lấy nước, tới xào cà chua tạo màu đỏ rực rỡ, đến sự phát triển của các loại bột gạo tạo thành sợi bún trắng muốt, và cuối cùng là rau sống tươi ngon. Món ăn không chỉ no bụng mà còn đánh thức mọi giác quan. Theo các đầu bếp truyền thống, bí quyết “chuẩn vị” nằm ở sự hài hòa: chua từ giấm bỗng hoặc me, mặn từ nước mắm, ngọt từ gạch cua tự nhiên, và cay nhẹ từ ớt tươi.
Ngày nay, bún riêu cua đồng không chỉ là món ăn gia đình mà còn trở thành đặc sản đường phố, bán rong ở các quán ăn ven đường hoặc thậm chí xuất hiện trong thực đơn cao cấp với phiên bản sáng tạo. Tuy nhiên, để nấu tại nhà một nồi bún riêu đậm đà, bạn không cần phải là đầu bếp chuyên nghiệp. Với công thức đơn giản dưới đây, chỉ cần khoảng 1-2 giờ chuẩn bị và nấu nướng, bạn đã có thể chiêu đãi cả gia đình hoặc bạn bè một bữa ăn trọn vẹn. Hãy cùng vào bếp và cảm nhận sự ẩm thực đặc trưng dân dã của người Việt mình nhé.
Cách Nấu Bún Riêu Cua Đồng Đơn Giản Đậm Đà Chuẩn Vị
Nguyên Liệu Nấu Bún Riêu Cua Đồng (Cho 6-8 Người Ăn)
Để nấu một nồi bún riêu cua đồng đậm đà, bạn cần chọn nguyên liệu tươi ngon, đặc biệt là cua đồng phải còn sống để gạch cua béo ngậy. Dưới đây là danh sách chi tiết, có thể điều chỉnh theo số lượng người ăn:
- Cua đồng tươi: 1kg (chọn cua cái to, nhiều gạch; nếu mua sẵn giã, khoảng 500g thịt cua và 500g xác cua).
- Bún tươi: 1.5kg (bún gạo miền Bắc, sợi mỏng, dai; có thể dùng bún khô ngâm nước nếu không có bún tươi).
- Cà chua: 500g (khoảng 8-10 quả chín đỏ, tạo màu và vị chua tự nhiên).
- Đậu phụ (đậu hũ): 3 miếng (khoảng 300g, chọn đậu tươi để chiên giòn).
- Trứng gà ta: 3 quả (để đánh riêu cua, tạo độ sánh và béo).
- Thịt heo xay (hoặc giò sống): 200g (thịt nạc vai xay nhuyễn, để làm chả riêu).
- Tôm khô: 50g (ngâm nước để tạo ngọt nước dùng).
- Hành tím và hành lá: 50g hành tím (phi thơm), 100g hành lá (chẻ sợi và thái nhỏ).
- Gừng tươi: 1 củ nhỏ (khoảng 20g, giã nát để khử tanh cua).
- Ớt tươi: 4-5 quả (xắt lát, tùy độ cay; có thể dùng ớt bột nếu thích cay nồng).
- Giấm bỗng (hoặc me chua): 2-3 muỗng canh (tạo vị chua thanh; nếu không có, dùng chanh tươi).
- Nước mắm ngon: 3 muỗng canh (loại nguyên chất, như mắm tôm hoặc mắm cá để tăng đậm đà).
- Dầu ăn: 100ml (dùng để chiên đậu và xào cà chua).
- Gia vị cơ bản: Muối, đường, bột ngọt, tiêu xay (tùy khẩu vị, khoảng 1-2 muỗng cà phê mỗi loại).
- Rau ăn kèm: Rau muống chẻ sợi (200g), giá đỗ (200g), bắp chuối bào (200g), húng quế, kinh giới, rau thơm (một nắm lớn).
- Nước xương hầm (tùy chọn): 2 lít (hầm từ xương ống heo để nước dùng ngọt hơn; nếu không, dùng nước lọc).
- Tổng chi phí nguyên liệu khoảng 200.000-300.000 VNĐ, tùy mùa vụ. Lưu ý mua cua đồng vào sáng sớm tại chợ để tươi ngon nhất.
Bước 1: Sơ Chế Và Làm Riêu Cua (Khoảng 30-40 Phút)
Sơ Chế Cua Đồng
- Chọn 1kg cua đồng tươi, còn sống, rửa sạch dưới vòi nước lạnh để loại bỏ bùn đất bám ngoài vỏ. Dùng bàn chải mềm chà nhẹ từng con cua, đặc biệt phần bụng và khe vỏ, để tránh cát lẫn vào riêu.
- Sau khi rửa, cho cua vào tô lớn, thêm 1 muỗng cà phê muối và 1/2 củ gừng giã nát. Khuấy đều và để 10 phút để cua tiết bọt và dễ giã hơn. Gừng không chỉ khử tanh mà còn giúp cua tiết gạch tự nhiên.
Giã Cua
- Dùng cối sạch (hoặc máy xay sinh tố nếu không có cối), cho cua vào giã nhuyễn theo từng mẻ nhỏ (khoảng 200g/lần) để tránh cua dính cối.
- Giã khoảng 5-7 phút mỗi mẻ, dùng sức vừa phải để thịt cua tan đều nhưng gạch cua vẫn giữ nguyên. Nếu giã bằng tay, bạn sẽ cảm nhận được độ sánh của hỗn hợp – dấu hiệu cua tươi (giã khoảng 20 phút cho 1kg cua)
- Sau khi giã xong, đổ hỗn hợp cua vào tô lớn, thêm 500ml nước lọc sạch, khuấy đều theo chiều kim đồng hồ khoảng 5 phút để cua tan ra thành nước riêu. Để yên 10 phút cho cặn lắng xuống đáy tô.
Lọc Nước Riêu
- Lọc nước riêu là bước quan trọng để riêu mịn, không lẫn xác cua. Dùng vải sạch hoặc túi lọc (loại dùng lọc nước mắm), đổ hỗn hợp cua vào, ép nhẹ để lấy nước cốt. Phần xác cua giữ lại để hầm nước dùng sau.
- Nước riêu sẽ có màu trắng đục, sánh đặc – nếu loãng, bạn có thể giã thêm cua hoặc thêm 1 quả trứng đánh tan vào để tăng độ sánh.
- Đánh riêu cua bằng cách cho nước riêu vào tô lớn, đánh đều tay theo một chiều khoảng 10-15 phút bằng đũa hoặc phới lồng.
- Thêm 3 quả trứng gà ta đánh tan vào riêu, tiếp tục đánh đến khi riêu nổi bọt trắng, sánh mịn như kem. Nếu đánh chậm, riêu sẽ không nổi; mẹo là đánh nhanh tay và thêm dần nước riêu để tránh vón cục.
- Để riêu nghỉ 5 phút trước khi dùng. Lỗi thường gặp: Riêu không sánh do cua già hoặc giã chưa nhuyễn – khắc phục bằng cách thêm bột năng pha loãng (1 muỗng cà phê) vào riêu trước khi đánh.
Bước 2: Chiên Đậu Phụ Và Làm Chả Riêu (Khoảng 15-20 Phút)
Chiên Đậu Phụ
- Trong lúc riêu nghỉ, chuẩn bị đậu phụ và chả riêu để tăng độ giòn và béo cho món ăn. Cắt 3 miếng đậu phụ thành miếng vuông nhỏ (khoảng 2x2cm) để dễ chiên và ăn.
- Đun nóng chảo với 50ml dầu ăn ở lửa vừa, khi dầu sôi nhẹ (thử bằng cách thả một miếng đậu, thấy nổi bọt là đạt), cho đậu vào chiên.
- Chiên từng mặt khoảng 2-3 phút đến khi đậu vàng giòn, vớt ra đĩa có lót giấy thấm dầu. Không chiên lửa to để tránh đậu cháy ngoài sống trong; nếu đậu mềm, chiên chậm hơn để lớp vỏ giòn tan.
Làm Chả Riêu Tròn
- Chuẩn bị 200g thịt heo xay. Trộn thịt xay với 1 muỗng canh hành tím băm nhuyễn, 1/2 muỗng cà phê tiêu xay, 1 muỗng cà phê bột ngọt và 1 muỗng cà phê nước mắm.
- Nhồi đều tay khoảng 5 phút để thịt dai và thấm gia vị. Vo viên thịt thành những viên tròn nhỏ (kích thước bằng quả chanh), khoảng 20-25 viên.
- Đun sôi một nồi nước nhỏ với 1/2 muỗng cà phê muối, thả chả vào luộc sơ khoảng 3-4 phút đến khi chả nổi lên mặt nước và săn lại.
- Vớt chả ra, để ráo. Nếu thích giòn hơn, chiên sơ chả với 20ml dầu ở lửa vừa 2 phút mỗi mặt. Chả riêu giúp món ăn thêm đạm đà, cân bằng vị chua của riêu.
- Lỗi thường gặp: Chả nát do nhồi chưa đều – khắc phục bằng cách để thịt nghỉ 10 phút sau khi trộn trước khi viên.
Bước 3: Nấu Nước Dùng Và Xào Cà Chua (Khoảng 20-25 Phút)
Nấu Nước Dùng
Nấu nước dùng là bước tạo độ ngọt và đậm đà của bún riêu. Nếu dùng nước xương hầm, ninh 2 lít nước với 500g xương ống heo và 50g tôm khô (ngâm nước nóng 10 phút trước) trong 30 phút ở lửa nhỏ, vớt bọt thường xuyên để nước trong. Nếu không, dùng 3 lít nước lọc đun sôi với xác cua giã nhuyễn và tôm khô. Nước dùng đạt chuẩn khi có màu vàng nhạt, thơm ngọt tự nhiên từ cua và tôm. Lọc sạch xác, giữ nước dùng nóng.
Song song, xào cà chua để tạo màu đỏ rực và vị chua. Cắt 500g cà chua thành múi cau.
- Đun chảo với 30ml dầu, phi thơm 2 muỗng canh hành tím băm ở lửa vừa khoảng 1 phút đến khi hành vàng giòn.
- Cho cà chua vào xào, đảo đều tay 5-7 phút đến khi cà chua mềm, tan ra thành sốt đỏ sánh.
- Thêm 1 muỗng canh đường và 1/2 muỗng cà phê bột ngọt để tăng vị ngọt tự nhiên.
- Nếu cà chua chua quá, thêm đường; nếu nhạt, thêm nước mắm. Xào đến khi sốt sệt lại, khoảng 10 phút tổng, rồi đổ vào nồi nước dùng.
- Nêm 2 muỗng canh nước mắm và 2 muỗng canh giấm bỗng (hoặc nước me).
- Nếm thử: vị chua thanh, mặn ngọt hài hòa là đạt.
- Vớt bọt thường xuyên để nước không bị đục
Bước 4: Hoàn Thiện
- Đổ riêu đã đánh vào nồi nước dùng đang sôi, khuấy đều theo một chiều để riêu nổi lềnh bềnh thành những cục vàng óng.
- Đun lửa nhỏ 5-7 phút để riêu chín, không khuấy mạnh kẻo riêu tan.
- Thêm chả riêu và đậu chiên vào, đun thêm 3 phút.
- Nêm nếm lần cuối: thêm ớt xắt lát cho cay, hành lá chẻ sợi cho thơm.
- Tắt bếp, để nồi riêu nghỉ 5 phút để vị ngấm.
Bước 5: Chuẩn Bị Bún Và Rau Ăn Kèm
Trần bún tươi
- Trần sơ qua 1.5kg bún tươi trong nước sôi khoảng 2 phút đến khi bún mềm dai, vớt ra ngâm nước lạnh để sợi bún không dính.
- Rửa sạch rau muống chẻ, giá đỗ, bắp chuối bào và rau thơm. Dọn bún vào tô lớn, chan riêu nóng, thêm rau sống tùy thích.
Mẹo Nhỏ Khi Nấu Bún Riêu Cua Đồng
- Chọn cua đồng tươi để gạch béo; nếu mùa đông, dùng cua biển thay thế.
- Nêm chua dần để tránh chua gắt; dùng giấm bỗng tự làm cho chuẩn vị.
- Lỗi riêu không nổi: Đánh riêu lâu hơn hoặc thêm lòng trắng trứng.
- Bảo quản: Nồi riêu để tủ lạnh dùng trong 2 ngày, hâm lại trước khi ăn.
Thưởng Thức Bún Riêu Theo Cách Riêng
- Phiên bản miền Nam: Thêm mắm tôm và dọc mùng bào.
- Bún riêu chay: Thay cua bằng nấm rơm và đậu hũ.
- Bún riêu cuốn: Dùng riêu làm nhân cuốn bánh tráng.
Bún riêu cua đồng không chỉ là món ăn mà còn là ký ức quê hương, là một trong những món ăn dân dã, gần gũi nhất của ẩm thực Việt Nam, đặc biệt phổ biến ở miền Bắc và miền Trung. Món ăn này không chỉ mang đến hương vị đậm đà, thanh mát từ nước dùng ngọt tự nhiên của cua đồng mà còn thể hiện sự tinh tế trong cách chế biến truyền thống. Với nguồn nguyên liệu dễ tìm, cách nấu bún riêu cua đồng khá đơn giản, phù hợp cho cả những bà nội trợ bận rộn.
Xem thêm: Lẩu Riêu Cua Bắp Bò Sườn Sụn Ghi Điểm Ngay Với Gia Đình
Với công thức trên, bạn đã sẵn sàng nấu một nồi riêu đậm đà rồi đấy. Chúc bạn thành công và ngon miệng!
Xem thêm Bảng giá hải sản hôm nay
Siêu Thị Hải Sản Online Sài Thành Foods.
- Website: https://saithanhfoods.vn/
- Fanpage: https://www.facebook.com/SaiThanhFoods
- Hotline bán sỉ: 0944.964.422
- Hotline bán lẻ: 0944.868.800
- Sản xuất và đóng gói tại: Lô III-22 đường 19/5A KCN Tân Bình, P. Tây Thạnh, Q. Tân phú, TP.HCM.
